Peygamber sevdası meydanlara sığmıyor. Her yıl gelenek haline getirilen Mevlidi Nebi etkinliği memleketin dört bir yanında coşkuyla kutlanıyor.
Birçok ilde olduğu gibi Diyarbakır'da da Mevlidi Nebi coşkusu ve heyecanı şehrin dört bir yanını şimdiden sardı.
Peygamber Sevdalıları Vakfı tarafından düzenlenen Mevlidi Nebi etkinliğinin tarihçesi hicri 150 yıllarına dayanıyor.
Mevlidi Nebi etkinliğinin kutlanması birçok milletin geçmişinde güzel bir gelenek olarak tarihi kayıtlarda geçiyor.
Yüzyıllardır Kürtlerin, Türklerin, Arapların, Farsların ve farklı milletlerin her yıl düzenli olarak Mevlidi Nebi etkinliği düzenlediğini görüyoruz.
Cumhuriyetten sonra bu güzel etkinlikler fetret dönemi denilen bir zaman diliminde tam unutulmaya yüz tuttuğu bir vakitte, Peygamber Sevdalıları tarafından yeniden yaşatılıyor.
"Mevlidi Nebi" ile ilgili merasim, etkinlik ve şenlikler Müslümanların sevgili Peygamberimize besledikleri içten sevginin eseri olarak ortaya çıkmıştır.
İslam ümmetinin kültürü haline gelmiş Mevlidi Nebi etkinliği, geçmişten ta günümüze kadar bizlere miras kalmıştır. Mevlidi Nebi geleneğimiz zengin ve engin kültür dünyamız içinde, kendimize ait çok boyutlu olarak ortaya çıkmış, şekillenmiş ve günümüze kadar sürmüştür.
Edep bilmez bazı kesimler tarafından peygamber efendimize olan bu sevgiye gölge düşürmek adına böyle bir kutlamanın İslam tarihinde görülmediğini öne sürerler… tutundukları dalları çürük olan bu kesimlerin tarihten ya haberleri yok ya da bilinçli olarak peygamber düşmanlığı yapıyorlar.
Aksine tarihi geçmişte çok büyük organizasyonlarla Mevlidi Nebi etkinliklerinin düzenlendiğini görüyoruz.
Peygamber Efendimizin doğumu münasebetiyle yapılan etkinlik ve kutlamaların tarihi geçmişine hep birlikte bir yolculuk edelim.
Abbasiler döneminde, Halife Harun Reşid'in annesi el-Hayzuran tarafından Peygamberimizin dünyaya teşrif buyurduğu ev tamir ettirilmiş ve mescit haline getirilmiş… özellikle Efendimizin doğum yıl dönümünde ziyarete açılmış, merasimler ve kutlamalar düzenlenmiş… bu organizasyon Mevlidi Nebi etkinliğinin başlangıcı olarak kabul edilmiştir.
Daha sonra her dönemde ziyaret edilen bu mübarek mekan hususiyle Peygamberimizin doğum günlerinde daha çok ziyaret edilmeye başlanmış… böylece kutlu doğum ve Mevlidi Nebi etkinlikleri o gündür bu gündür kutlanıyor.
Müslümanların Hz. Peygamber'e olan sevgisinin bir tezahürü sonucu o dönemde doğduğu evi ziyaret etmeleri, bu ziyaretin de doğum gününde artması bu merasimlerin kutlu doğumun kutlanmasının ve Mevlidi Nebi etkinliklerinin başlangıcı olarak kabul ediliyor.
Mevlit merasimlerinin başlangıcı kabul edilen o tarihten bu yana Mevlidi Nebi etkinlikleri farklı coğrafyalarda İslam ümmetinin bir kültürü haline gelmiş ve geniş kitlelere mal olmasına vesile olmuştur.
İslam tarihinde ilk Mevlidi Nebi etkinlikleri hicri ikinci asırda Mekke'deki Peygamber Efendimizin doğduğu evde görülmeye başlansa da bunun devlet eliyle yapılması hicri dördüncü asırda Fatımiler tarafından gerçekleştiğini görüyoruz.
Fatımiler döneminde Mevlidi Nebi etkinliğinde törenler düzenlenir. Törenlerde, Kur'an, hutbe ve kaside okunur, halka hediyeler dağıtılır, tatlılar ikram edilirdi. Bu kutlamalar üst düzey devlet erkanının katıldığı bir devlet töreni mahiyetinde yapılıyordu.
Diğer bir Mevlidi Nebi etkinliğinin tarihçesine baktığımızda Selçuklular döneminde Anadolu’da Kürtler ve Türkler arasında da coşkuyla kutlandığını görüyoruz.
Bugünkü Irak Kürdistan Bölgesinde bulunan Erbil bir zamanlar Mevlidi Nebi etkinliğinin merkezi olarak tarihi kayıtlarda yerini aldığını görüyoruz.
Erbil Atabeyi Muzafferüddin Kökböri tarafından Erbil'de Mevlidi Nebi etkinlikleri büyük bir coşku ile düzenlenmiş… yüz binlerin katılımıyla bu etkinlik haftalarca sürdüğü belirtiliyor.
Hatta bazı tarihçiler, Muzafferüddin Kökböri'yi tarihte en kapsamlı, organize olmuş, büyük kitlelerin katılım sağladığı ilk Mevlidi Nebi kutlamalarını başlatan mübarek zat olduğundan bahsediyor.
Suyuti, "ilk Mevlit kutlamalarını Erbil Meliki Kökböri yapmıştır" demiş, Sibt İbnü'l-Cevzi, Miratü'z-zaman isimli eserinde, Muzaffer Kökböri'nin düzenlediği kutlu doğum etkinliklerinde büyük kitlelerin katıldığını ve buna göre büyük ziyafetlerin hazırlandığını belirtir.
O dönemde, Mevlidi Nebi etkinliklerinde Erbil’de büyük hazırlıklarda yapılıyormuş. Etkinlik döneminde etkinliğe katılım sağlayan büyük halk kitleleri için, beş bin kızarmış koyun, on bin tavuk, yüz bin kase kaymak, yüz bin çanak yemek, otuz bin tepsi tatlı gelenlere dağıtıldığı Sibt İbnü'l-Cevzi, Miratü'z-zaman isimli eserinde bahsediyor.
Erbil'de o tarihlerde düzenlenen Mevlidi Nebi etkinliklerine dünyanın dört bir yanında büyük alimler katılır, büyük buluşmalar gerçekleştirilir, İslam dünyasının vaziyeti müzakere edilirdi.
Etkinliklere büyük ilim erbapları, mutasavvıflar katılır, onlara hilatler ve hediyeler verilirdi. Sofiler de öğle vaktinden fecre kadar zikir ve sema meclisleri düzenlerdi.
Mevlidi Nebi etkinliğine o dönemde her yıl üç yüz bin dinar harcanırdı. Dünyanın her yerinden insanlar Mevlidi Nebi etkinliği için Erbil'e gelir, misafir olarak barındırılırdı. Mevlit etkinliğine dışardan gelen misafirler için özel hanlar inşa edilmiş, misafirler hanlarda ağırlanırdı. Bu misafirhaneye her yıl yüz bin dinar harcanırdı.
Mevlidi Nebi’nin hatırına on binlerce köle o dönemde azatlığına kavuştu. Her yıl iki yüz bin dinar Mevlidi Nebi etkinliği döneminde kölelerin azatlığına kavuşması için harcanırdı.
Yine her sene Mevlit etkinliği döneminde Harameyn ve Hicaz'a su temini için otuz bin dinar harcanırdı.
Bu bilgilerden yola çıkarak, Erbil'de kutlanan Mevlidi Nebi etkinliğine katılımın oldukça yüksek olduğunu anlıyoruz.
Bağdat, Musul, Cezire, Sincar, Nusaybin gibi şehirlerle Acem memleketlerinden Erbil'e birçok fakih, süfi, vaiz, kurra ve şair akın ederdi.
Mevlidi Nebi etkinliğinin kutlanacağı alanda sultan, ümera ve devletin diğer ileri gelenleri için her biri dört veya beş bölümden meydana gelen yirmi kadar ahşap platform yapılırdı.
Yüz binlerce insan Mevlidi Nebi etkinliği için dünyanın farklı coğrafyalarından Erbil'e gelir, kazanlar kaynatılırdı.
Mevlidi Nebi etkinlikleri, Mekke'de Peygamberimizin doğduğu evin ziyaret edilmesiyle başlamış, Abbasiler, Fatimiler, Selçuklular, Osmanlılar ve ta günümüze kadar aynı coşku ve heyecan ile her yıl düzenli olarak yapılıyor.
Mevlidi Nebi etkinlikleri, her yıl Türkiye'nin birçok şehrinde düzenleniyor.
Ancak Diyarbakır'da coşkunun hali bir başka oluyor.
Bu Pazar günü saat 13:30'da Nevroz park alanında Mevlidi Nebi etkinliği heyecanı hepimizi sardı. Peygamber Sevdasıyla coşmaya ramak kaldı. Haydi peygamber sevdalıları Mevlidi Nebi etkinliğinde buluşalım.
