Şırnak Üniversitesi (ŞÜ) Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinatörlüğü desteğiyle, Dr. Öğretim Üyesi Veysel Tahiroğlu'nun yürüttüğü çalışmada, Şırnak bölgesinde doğal olarak yetişen ve halk arasında yemeklik olarak tüketilen guriz (Anchusa azurea) ve soryaz (Allium kharputense) bitkileri mercek altına alındı.
Atatürk, Dicle ve Siirt Üniversitelerinden de destek alınarak yürütülen çalışmada, bu iki bitkinin Alzheimer, göz tansiyonu (glokom) ve diyabet (şeker hastalığı) gibi yaygın hastalıklara karşı olumlu etkiler gösterdiği tespit edildi.
“Standartlara göre yüksek aktivite gösterdi”
Çalışmanın geçen yıl başladığını ve bu yıl tamamlandığını belirten Dr. Tahiroğlu, modern ilaç geliştirme sürecinde kullanılan enzim inhibisyon tekniğiyle dört önemli enzimi incelediklerini söyledi. Elde edilen bulgulara göre, guriz ve soryaz bitkileri standartlara göre yüksek seviyede biyolojik aktivite gösterdi.
Tahiroğlu, “Özellikle Şırnak’ta yetişen bu bitkiler, diğer bölgelerdeki türlere kıyasla çok daha etkili sonuçlar verdi. Bu iki bitki, Alzheimer, diyabet ve göz tansiyonu gibi hastalıkların tedavisinde ileride önemli bir yere sahip olabilir,” dedi.
Türkiye’de 241 tür, yüzde 40’ı endemik
Soryaz bitkisinin Latince ismi Allium kharputense olan bir tür olduğunu belirten Tahiroğlu, “Dünyada bu bitkinin 900 türü var. Türkiye’de 241 türü bulunuyor ve bunların %40’ı endemik,” dedi. Diğer bitki olan guriz, halk arasında sığır dili veya sığır kuyruğu olarak da bilinen Anchusa azurea türü olarak tespit edildi.
Şampuan ve sabun üretimi planlanıyor
Şu ana kadar insan üzerinde deney yapılmadığını ancak enzim bazlı laboratuvar testlerinden umut verici sonuçlar elde ettiklerini belirten Tahiroğlu, bir sonraki aşamada deney hayvanlarıyla testlerin yapılacağını söyledi. Ayrıca ilerleyen süreçte bu iki bitkinin şampuan ve sabun gibi kozmetik ürünlerde değerlendirilmesi planlanıyor.
