Türkiye’den transit geçen buğday ve un ticaretindeki maliyet eşitsizliği, yerli üretici ve ihracatçıları zorluyor. Sektör temsilcileri, Habur Sınır Kapısı’nda maliyet dengesi için ton başına en az 80 dolar ücret talep ederken, alternatif güzergâhların açılmasını istiyor.
Sektör temsilcileri, transit buğdaydan analiz veya sigorta adı altında ton başına en az 80 dolar ücret alınmasını talep ederek, ürünlerinin uluslararası pazarda rekabet gücünü koruyabilmesi için acil düzenleme çağrısı yaptı.
Yıllık 15-16 milyar dolarlık ticaret hacmiyle bölge ekonomisinin kalbi olan Habur Sınır Kapısı’nda, transit buğdaydan ücret alınmaması üreticileri zorluyor. Sektör temsilcileri, sistemli engellerin kalkması halinde ihracatın 20 milyar doları aşabileceğini belirtiyor.
Nusaybin Sınır Kapısı’nın Şara Hükümeti’ne devriyle, Rabia Kapısı üzerinden Musul’a ulaşan yeni bir güzergâh açılması planlanıyor. Ancak, Irak merkezi hükümeti ile Kuzey Irak yönetimi arasındaki anlaşmazlıklar bu girişimi engelliyor. Sektör, bu sorunun Türkiye’nin ticari çıkarlarına zarar verdiğini vurguluyor.
Kuzey Irak’ta Türkiye'den giden una ek maliyet
Kuzey Irak’ta buğday sıfır gümrükle ithal edilirken, Türkiye'den giden una ton başına 127,5 dolar ek maliyet uygulanıyor. Bu durum, yerli unun pazarda rekabet edememesine neden oluyor. Irak Hükümeti’nin vergisiz un ithalatı ise Türkiye ürünlerinin pazar payını düşürüyor.
Mardin'de fabrikalar kapandı
Dengesiz uygulamalar, özellikle Mardin’i vurdu. Son yıllarda 50’ye yakın fabrika kapanırken, binlerce kişi işsiz kaldı. Sektör temsilcileri, bu kayıpların önlenmesi için acil önlem alınmasını istiyor.
Sektör, Kalkınma Yolu Projesi’nin hızlandırılmasını ve yeni ticaret kapılarının açılmasını talep ediyor. Irak ve Kuzey Irak ile ticari anlaşmazlıkların çözümü için diplomatik adımların atılması, Türkiye ürünlerine uygulanan ek maliyetlerin kaldırılması gerektiği belirtiliyor.
Transit buğdaydan alınacak ücretlerle maliyet eşitliği sağlanırsa, Türkiyeli üreticilerin uluslararası pazarda güçleneceği ifade ediliyor.
