Bilim dünyasında derin izler bırakan Yaşargil’in vefat haberini Sağlık Bakanı Kemal Memişoğlu duyurdu.
Bakan Memişoğlu, yaptığı açıklamada, “Bilime adanmış ömrüyle hepimize ilham kaynağı olan Gazi Yaşargil hocamızın vefatını büyük bir üzüntüyle öğrendim. Onun mirasını yaşatmak için elimizden geleni yapacağız,” ifadelerini kullandı.
Yaşargil kimdi?
6 Temmuz 1925’te Diyarbakır’ın Lice ilçesinde doğan Gazi Yaşargil, tıp eğitimine Türkiye’de başladı. Ardından İsviçre’de Basel Üniversitesi’nde nöroşirürji alanında uzmanlık yaptı. Bern Üniversitesi’nde psikiyatri alanında çalışırken beyin cerrahisine yönelen Yaşargil, 1953 yılında Basel Üniversitesi’nde nöroşirürji bölümünde görev aldı. 1965’te Zürih Üniversitesi’nde öğretim üyeliğine başlayan Yaşargil, kısa süre sonra ABD'de Vermont Üniversitesi’nde mikrovasküler cerrahi alanında çığır açan araştırmalar yürüttü. 1973 yılında Zürih Üniversitesi Nöroşirürji Bölümü’nün başına getirildi.
Cerrahi alandaki katkıları
Gazi Yaşargil, mikroskop kullanarak gerçekleştirdiği beyin ameliyatları ile cerrahide devrim yarattı. 1967’de cerrahi mikroskopla yapılan ilk beyin bypass operasyonunu gerçekleştirdi. Yetersiz gördüğü medikal ekipmanları geliştirerek kendi cihazlarını tasarladı. Bu kapsamda, intrakraniyal anevrizmaların tedavisinde kullanılan özel klipsler ve beyin dokusunu koruyarak cerrahiye olanak sağlayan Leyla retraktörünü geliştirdi. Ayrıca, cerrahlara geniş görüş sağlayan hareketli mikroskop sistemini (kayan mikroskop) tasarlayarak ameliyatların daha güvenli hale gelmesini sağladı.
Bilimsel mirası ve uluslararası tanınırlığı
Prof. Dr. Yaşargil, yenilikçi yaklaşımı ve buluşları sayesinde dünya çapında saygı gören bir bilim insanı haline geldi. 1999’da Amerikan Nörolojik Cerrahlar Derneği tarafından “Yüzyılın Beyin Cerrahı” unvanıyla onurlandırıldı. Avrupa’da da birçok bilimsel ödüle layık görüldü. Geliştirdiği cerrahi teknikler günümüz beyin cerrahisinin temelini oluşturdu. 2021 yılında ABD’de gösterime giren "Master of Brains, Gazi Yaşargil" adlı belgesel, onun hayatını ve bilimsel başarılarını konu aldı.
Türk tıbbının dünya çapında tanınan isimlerinden biri olan Yaşargil, Atatürk ve İbn Sina gibi isimlerle birlikte Cumhuriyet Gazetesi tarafından “Bin Yılın Türk Büyükleri” arasında da gösterilmişti.
Gazi Yaşargil’in bıraktığı miras, yalnızca bilimsel çalışmalarla sınırlı kalmayıp, aynı zamanda gelecek kuşak cerrahlara ışık tutmaya devam edecektir.
