Diyarbakır’ın Sur ilçesinde bulunan tarihi Aşefçiler Çarşısı esnafı, eski günlerini arıyor. Sur ilçesinde yaşanan çatışmalardan dolayı uzun süre kapalı kalan çarşı esnafı zor durumda. Çatışmalardan önce işlerinin çok iyi olduğunu söyleyen esnaflar, şimdi ise siftah dahi yapmadıklarını söyledi.


İsmini Hevsel bahçelerinden getirilen otları satan kadınlardan alan tarihi aşefçiler çarşısında artık kadın görmek çok zor. Çarşıya gelen kadınların kalmadığını söyleyen manifaturacı Mehmet Akengin,“Dede mesleği olarak bu işi yapıyorum. Yaklaşık 15 yıldır burada esnaflık yapıyorum. Eskiden yaşlı kadınlar gelip Hevsel Bahçesinden topladıkları otları satarlardı. Şimdi o kadınları görmek neredeyse imkânsız oldu. Yaşlı bir teyze vardı. Oda yere düşüp kolunu kırdıktan sonra gelmemeye başladı. Bu koca tarihli çarşı artık eskisi kadar işlek değil. Biz eski günlerimizi özlüyoruz. Gün içerisinde öyle yoğun olurduk ki akşam olunca konuşacak halimiz kalmazdı. Şimdi ise komşularla çay, kahve içip sohbet ediyoruz. Çarşının eski ruhu kalmadı. Keşke eski günlerimize dönebilsek” dedi.

“KİRAMIZI ÇIKARAMIYORUZ”

Tarihi çarşıda sakatat satışı yapan esnaf, “Şuanda işlettiği yerde kiracıyım. Kiramı dahi denkleştiremiyorum. O yüzden fazla üründe getirmiyorum. Eskiden getirdiği ürünler çok satıyordu. Beni arayıp özel olarak istekte bulunuyorlardı. Şimdi ise günde 2 takım sakatat bile satamıyorum. İşlerimiz çok kötü gidiyor. Gelen vatandaşlar çok oluyor ama alışveriş yapan yok. Sadece gezmeye geliyorlar. Vatandaşlar da maddi sıkıntı yaşadığı için alışveriş yapamıyoruz. Alışveriş yapanlarda fiyatları yüksek buluyor diye zararına satış yapıyoruz. İşlerimizin düzelmesini, eski halimize gelmeyi çok istiyoruz. Zaten uzunca bir süre kapalı kaldık. Şuanda bile o dönemin sıkıntılarını atlatamadık. Ettiğimiz zararların haddi hesabı yok. Yaşadığımız sıkıntı inşallah tez zamanda son bulur” diye konuştu.

“TARİH KOKAN ÇARŞI ÖLÜ HALDE”

Çarşısının köklü bir tarihi olduğuna değinen Ömer Altuntaş, şöyle konuştu: “Bu çarşı 1860 yılından beri var. Etrafında onlarca tarihi yapı var. 4 tarafı ve içerisi tarihi yapılarla dolu. Deva hamamı, Behrampaşa cami, Hacı Müştak cami, tarihi Diyarbakır evleri gibi çok sayıda önemli yapının çevrelediği bir alan. Öyle ki eski dönemlerde ekonomik durumu iyi olan kişilerin oturduğu, alışveriş yaptığı bir yermiş. Ama şimdi ise hem buradaki tarihi değerler hem de işler yok oldu. Tarih kokan çarşı ölü halde dersek abartmış olmayız. Bu kadar eski, köklü, değerli bir yer yok olmamalı. Diyarbakır’da kime sorarsanız burayı bilir. En eski çarşılardan biri olarak var. Ama şimdi ise o işlek çarşı sinek avlıyor. Her gelen müşteriye artık alacak mı acaba diye bakmaktan utanıyoruz. Biraz daha böyle devam ederse bende dâhil çok sayıda kişi dükkânlarımızı kapatacağız.”

“RESTORASYON İSTİYORUZ”

Sur ilçesinde bir çok yerde restorasyon çalışmaları yapıldığını belirten Muhammed Mustafa Karaca, “Yanık çarşı, yoğurt pazarı gibi yerlerde yenileme ve giydirme çalışmaları yapıldı. Bizde neden yapılmıyor? Bizde restorasyon istiyoruz. Çarşı bakımsız bir halde bulunuyor. Eskimenin vermiş olduğu bir kötü koku hâkim oluyor. Buraları yenileseler belki müşteriler gelirler. Bazen turistler geliyorlar kokudan dolayı gezemeden çıkıyorlar. Belki de görüntü kötü olduğu için kimse gelmiyordur. Düzenleme yapılırsa belki yine satışlarımız düzelir. En azından gelenler güzel bir ortamda gezerler. Çeşitlerin çok olduğu, görülmeye değer bir yer. Ama ne acı ki eski şenliğini kaybetti” diye ifade etti.

“DÜĞÜN SEZONUNU BEKLİYORUZ”

Yaklaşan yaz mevsimi ile beraber artan düğünlerden umutlu olduğunu belirten Emin Yıldız, şöyle ifade etti: “Kışın işlerimiz önceden de pekiyi değildi. Ama bu aralar tamamen bitti. Önümüzde bir yaz mevsimi var. Evlilikler çok oluyor. O zaman alışveriş yapmaya gelen kişiler çok oluyor. Çünkü çarşıda her şey var ve uygun fiyatlarda oluyor. Bizde umudumuzu yaz mevsimine ve düğünlere bağladık. Satışlarımızın düzelmesini bekliyoruz. Düzelirse bizde rahat bir nefes alacağız.” (GÜNEYDOĞU GÜNCEL)