Artuklu Hükümdarı Timurtaş bin İlgazi bin Artuk tarafından 1147 yılında yaptırılan bu tarihi köprü hem mühendislik harikası hem de kültürel bir miras olarak dikkat çekiyor.
Dünyanın en geniş kemer açıklığına sahip taş köprüsü unvanını taşıyan Malabadi, 7 metre genişliğinde, 150 metre uzunluğunda ve 19 metre yüksekliğe sahip. 40,86 metrelik sivri ana kemeriyle halen benzerleri arasında eşsiz bir yere sahip olan köprü, taş mimarinin zarif ve sağlam örneklerinden biri olarak değerlendiriliyor.
Evliya Çelebi’nin Gözüyle Malabadi
- Yüzyılda bölgeyi gezen ünlü seyyah Evliya Çelebi, Malabadi Köprüsü’nü detaylı şekilde anlatmıştı. Seyahatnamesinde, köprünün iki tarafında kale kapılarını andıran demir kapıların bulunduğunu, altında yolcuların konaklaması için yapılmış odaların yer aldığını ve bu mimari yapının ustalıkla inşa edildiğini vurgulamıştı. Köprünün altında Ayasofya’nın kubbesinin bile rahatlıkla sığabileceğini ifade eden Çelebi, yapının ihtişamına hayran kaldığını belirtmişti.
Albert Gabriel: “Bu yaşta bu açıklıkta başka köprü yok”
Ünlü Fransız mimar ve tarihçi Albert Gabriel de Malabadi Köprüsü’nü inceleyen isimler arasında yer aldı. Gabriel, modern mühendislik hesaplarının henüz bilinmediği bir dönemde böylesine büyük açıklıkta ve sağlamlıkta bir yapının inşa edilmesinin hayranlık verici olduğunu dile getirerek, “Bu açıklıkta ve bu yaşta ne Türkiye’de ne Orta Şark’ta benzeri yok” demişti.
Geçmişle Günümüz Yan Yana
Malabadi Köprüsü’nün hemen 700 metre kuzeyinde, modern zamanın bir başka yapısı olan Batman Barajı yer alıyor. 1986-1999 yılları arasında inşa edilen baraj; enerji üretimi, sulama ve taşkın kontrolü amacıyla hizmet veriyor. Böylece, tarihî Malabadi Köprüsü ile çağdaş mühendislik eseri olan baraj yan yana varlık gösteriyor.
