İstanbul Rumeli Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü Öğretim Üyesi Dr. Dyt. Pınar Kural Enç, dengeli bir diyetin yalnızca pahalı ürünlerle sağlanamayacağını belirtti. Sağlıklı beslenmenin temelinde “besin yoğunluğu” kavramının yer aldığını ifade eden Kural Enç, bir gıdanın gerçek değerinin içerdiği vitamin, mineral, lif ve protein miktarıyla belirlendiğini söyledi.
Kuru baklagiller, bulgur, yulaf, mevsim sebzeleri ve yumurtanın düşük maliyetli olmasına rağmen yüksek besleyici değere sahip olduğunu dile getiren Kural Enç, bu ürünlerin ekonomik koşullarda önemli alternatifler sunduğunu kaydetti.
Ekonomik tabak modeliyle denge
Dünya Sağlık Örgütü tarafından önerilen ekonomik tabak modeline de değinen Kural Enç, bu yaklaşımın her bütçeye uygun ve sürdürülebilir bir beslenme modeli sunduğunu ifade etti. Bu modelde tabağın yarısını mevsim sebzelerinin, diğer yarısını ise uygun maliyetli tahıllar ve ekonomik protein kaynaklarının oluşturduğunu belirtti.
Kış sebzelerinin lif ve antioksidan içeriğiyle tokluk hissini artırdığını, bulgur ve tam tahılların enerji dengesini sağladığını aktaran Kural Enç, kuru baklagiller, yumurta, yoğurt ve tavuk gibi protein kaynaklarının da biyolojik değeri yüksek ve ekonomik seçenekler olduğunu söyledi.
Gıda israfı maliyeti artırıyor
Gıda ve Tarım Örgütü verilerine göre Türkiye’de hane halkı gıda israfının büyük bölümünün sebze ve meyvelerde yaşandığını hatırlatan Kural Enç, yemeklerin önceden planlanmasının ve haftalık menü hazırlanmasının hem israfı azalttığını hem de maliyeti düşürdüğünü ifade etti.
Uygun saklama kaplarının kullanılması ve ihtiyaç kadar alışveriş yapılmasının sağlıklı beslenmeyi kolaylaştıran önemli adımlar arasında yer aldığını da sözlerine ekledi.
Pahalı ürünlere ekonomik alternatifler
Bazı pahalı gıdaların yerine aynı besin değerini sunan daha ekonomik alternatiflerin tercih edilebileceğini belirten Kural Enç, somon yerine sardalya veya uskumru tüketilmesiyle omega-3 alımının büyük ölçüde korunabileceğini söyledi. Sardalyanın aynı zamanda kalsiyum açısından da zengin bir kaynak olduğuna dikkat çekti.
Avokado yerine zeytinyağı ve mevsim yeşilliklerinin, badem ve ceviz yerine ay çekirdeği veya kabak çekirdeğinin benzer besin faydaları sunduğunu aktaran Kural Enç, beyaz pirinç yerine bulgur tercihinin lif ve vitamin alımını artırdığını ifade etti. Kırmızı et yerine kuru baklagil ve yumurta kombinasyonunun ise aminoasit kalitesini yükselttiğini ve demir alımını desteklediğini belirtti.
Fiyat değil besin değeri önemli
Sağlıklı beslenmenin yalnızca bütçeyle sınırlı olmadığını vurgulayan Kural Enç, asıl önemli olanın besinlerin fiyatı değil, fiyat-besin değeri dengesi olduğunu söyledi. Bilinçli tercihlerle hem hane bütçesini korumanın hem de toplum sağlığını desteklemenin mümkün olduğunu dile getirdi.
