14. yüzyılın en büyük gezginlerinden biri olan İbn Battuta, sadece bir seyyah değil, aynı zamanda zamanının önemli bir gözlemcisi ve anlatıcısı olarak kabul ediliyor.
Fas'ta başlayan yolculuk
Tam adı Ebu Abdullah Muhammed bin Abdullah el-Lavâtî et-Tancî olan İbn Battuta, 1304 yılında Fas'ın Tanca kentinde doğdu. İyi bir eğitim alan Battuta, genç yaşta İslam dünyasında hac yolculuğuna (Hac farizasını yerine getirmek üzere Mekke'ye) çıkmaya karar verdi. Ancak bu yolculuk, onun için bir ömür sürecek keşifler zincirine dönüştü.
30 yılda 120.000 kilometre
İbn Battuta, 21 yaşında başladığı seyahatlerinde Kuzey Afrika’dan Orta Doğu’ya, Anadolu’dan Orta Asya’ya, Hindistan’dan Çin’e, hatta Afrika’nın iç bölgelerine kadar uzanan geniş bir coğrafyayı dolaştı. Tahmini olarak 120.000 kilometre yol katetti ve bu yönüyle, ondan yaklaşık 200 yıl önce yaşamış olan Marco Polo’yu bile geride bıraktı.
Anadolu'yu da ziyaret etti
Battuta’nın rotası, 14. yüzyıl Anadolu’suna da uzandı. Selçuklu Beylikleri döneminde Anadolu şehirlerini dolaşan seyyah, burada gördüğü sosyal yaşamı, halkın misafirperverliğini ve kent yapısını büyük bir hayranlıkla anlattı. Amasya, Erzurum, Sivas ve Konya gibi birçok şehir hakkında detaylı bilgiler aktardı.
Yolculuğu kaleme alındı: Rıhle
İbn Battuta’nın seyahatleri, dönemin Fas Sultanı'nın emriyle “Rıhle” (Yolculuk) adlı eserde toplanmıştır. Bu eser, sadece coğrafi gözlemler değil; o dönemin kültürü, gelenekleri, yönetim sistemleri ve halk yaşamı hakkında da değerli bilgiler sunar. Eser, bugün tarihçiler ve coğrafyacılar için eşsiz bir kaynak niteliğindedir.
Ölümü ve Mirası
İbn Battuta'nın tam olarak ne zaman öldüğü kesin olarak bilinmemekle birlikte, 1368-1377 yılları arasında hayatını kaybettiği düşünülmektedir. Ardında bıraktığı izlenimler ve yazılı belgeler, onun sadece bir seyyah değil, aynı zamanda çağının bir tanığı olduğunu göstermektedir.
Bugün İbn Battuta'nın adı, çeşitli havaalanlarına, okullara ve kültür merkezlerine verilerek yaşatılıyor. Seyahat ruhu ve merak duygusu, onu modern çağ gezginleri için ilham kaynağı haline getiriyor.
