Diyarbakır mutfağının kültürel hazinelerinden biri olan Gendüme Aşı, buğday, maş fasulyesi ve süt kullanılarak hazırlanan geleneksel bir yemektir. Üzerine kıl keçisi sütünden elde edilen eritilmiş tereyağı gezdirilerek servis edilen Gendüme Aşı, hem lezzeti hem de tarihi geçmişiyle dikkat çekiyor.
Tarihi ve kültürel önemi
Evliya Çelebi'nin ünlü eseri Seyahatname'de de bahsedilen Gendüme Aşı, Diyarbakır mutfak kültüründe özel bir yere sahiptir. Taziye, bayram ve düğün gibi özel günlerde sofralardan eksik olmayan bu geleneksel yemek, Diyarbakır coğrafyasıyla sıkı bir bağ taşır.
Gendüme aşı nasıl hazırlanır?
Yemek, bir gece önceden suda bekletilen buğday ve maş fasulyesinin kaynatılmasıyla başlar. Karışıma süt eklenir ve kıvam alana kadar pişirilir. Son olarak tabaklara konulan yemeğin üzerine eritilmiş tereyağı dökülerek sıcak servis yapılır. 6 kişilik hazırlık için gerekli malzemeler şunlardır:
250 g buğday
250 g maş fasulyesi
250 ml süt
250 g tereyağı
3 litre su
10 g tuz
Coğrafi sınır ve üretim denetimi
Diyarbakır Gendüme Aşı'nın tüm üretim aşamaları, coğrafi sınır içinde gerçekleştirilir ve bu sayede yemeğin özgün lezzeti korunur. Denetimler, Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası koordinasyonunda, uzman kişiler tarafından yılda en az bir kez yapılır. Denetimlerde, üretimde kullanılan bileşenlerin uygunluğu, üretim metoduna uyum ve Gendüme Aşı ibaresinin doğru kullanımı titizlikle kontrol edilir.
Diyarbakır Gendüme Aşı, sadece lezzetiyle değil, aynı zamanda coğrafi işaretli kültürel mirası olarak da ön plana çıkıyor. Şehrin tarihi ve mutfak kültürüyle özdeşleşen bu geleneksel yemek, yerli ve yabancı ziyaretçilere Diyarbakır'ın zengin kültürel mirasını deneyimleme fırsatı sunuyor.
