Dicle Nehri’nin bereketli alüvyonlarıyla şekillenen bu kadim bahçeler, bugün 215 kuş türüne ev sahipliği yaparak adeta bir kuş cenneti niteliği taşıyor.
Hevsel Bahçeleri, dört mevsim boyunca farklı kuş türlerinin görülebileceği ender alanlardan biri olarak öne çıkıyor. Kuşlar yıl boyunca görülen yerli türler, yaz göçmenleri, kış göçmenleri ve transit geçen türler olmak üzere dört grupta toplanıyor. Gri balıkçıl, kırlangıç, ispinoz ve küçük akbaba bu grupların karakteristik örneklerinden bazıları.
Alanın kuşlar için bu denli cazip olmasının sebepleri arasında zengin bitki örtüsü, bol su kaynağı, av hayvanı çeşitliliği ve güvenli yaşam alanları yer alıyor. Böcekler, solucanlar, küçük balıklar ve çeşitli meyve-tohumlar kuşlar için zengin bir besin zinciri oluşturuyor.
Tehlike altındaki türler Hevsel’de görülüyor
Hevsel Bahçeleri’nde nesli tehlike altında olan veya azalan kuş türleri de gözlemlenebiliyor. Dikkuyruk, küçük kerkenez, elmabaş patka, toy kuşu ve tepeli pelikan gibi hassas türler, bölgenin korunmasının ne denli önemli olduğunu gözler önüne seriyor.
Su kuşlarından yırtıcılara, ötücülerden egzotik türlere...
Su kuşlarından 28 farklı türün gözlemlendiği Hevsel’de, kız kuşları, bataganlar, sumrular ve karabataklar yıl boyunca bölgeyi süslüyor. Gündüz yırtıcılarından şahin, atmaca ve çaylak gibi türlerin yanı sıra, geceleri avlanan baykuşlar da alanda önemli rol oynuyor. Ayrıca Arıkuşu (Şah-ı Bülbül), ibibik, gökkuzgun ve yalıçapkını gibi renkli ve nadide türler izleyenlere görsel şölen sunuyor.
Ötücü kuşlardan 98 tür tespit edilmesi ise, alandaki biyoçeşitliliğin ne kadar zengin olduğunu ortaya koyuyor. Bu kuşlar, tarımda zararlı böceklerin kontrol altına alınmasına da katkı sağlıyor.
Hevsel’i korumak geleceğe yatırımdır
Diyarbakır’ın “akciğeri” olarak tanımlanan Hevsel Bahçeleri’nin korunması için organik tarımın teşvik edilmesi, tek tip üretimden kaçınılması ve çevresel atıkların kontrol altına alınması gerektiği vurgulanıyor. Ayrıca ekoturizm ve kuş gözlemciliği (ornitoturizm) gibi doğa dostu faaliyetlerle bölgenin tanıtımı ve korunması bir arada sağlanabilir.
Hevsel Bahçeleri, hem Diyarbakır halkı hem de doğa severler için paha biçilemez bir doğa hazinesi. Kuş seslerinin yankılandığı bu eşsiz alanın korunması, gelecek nesillere bırakılacak en değerli miraslardan biri olacak.
