UNESCO Dünya Mirası listesinde yer alan bu tarihi yapı, yüzyıllardır kentin kalbinde dimdik ayakta duruyor. Peki, Diyarbakır surlarının üzerinde tam olarak kaç kapı bulunduğunu hiç düşündünüz mü?
Surların kapılarıyla gelen tarih
Uzunluğu yaklaşık 5,5 kilometreyi bulan surlar, şehri bir gerdanlık gibi çevreliyor. Bu devasa yapının üzerinde 82 burç ve farklı yönlere açılan 4 ana kapı bulunuyor. Ancak burası işin başlangıcı… Çünkü halk arasında "iç kapı" ve "dış kapı" olarak bilinen farklı girişlerle birlikte bu sayı artıyor.
Dağ Kapı, Urfa Kapı, Mardin Kapı ve Yeni Kapı en bilinen dört büyük kapı olarak tarihe tanıklık ederken; bunların yanında küçük tali kapılar da surların gizemini büyütüyor. Bazı araştırmalara göre, farklı dönemlerde açılan bu kapıların sayısı onun üzerine çıkıyor.
Surların kapılarında gizlenen izler
Dağ Kapı: Kuzey yönünde yer alır, tarih boyunca ticaret yollarının kavşağı olmuştur.
Urfa Kapı: Güneydeki bu kapı, eski Urfa yolu ile bağlantı sağlar.
Mardin Kapı: Doğu yönünde konumlanır ve Mardin’e giden yolu kontrol eder.
Yeni Kapı: Osmanlı döneminde eklenmiş olup surların güneydoğusunda bulunur.
Kırklar Kapı: Batıda yer alır, ismini yakınındaki Kırklar Mezarlığı’ndan alır.
Saray Kapı: Saraya açılan yolla bağlantılıdır.
Kale Kapı: Doğu kısmında olup stratejik savunma açısından önemlidir.
Hazreti Süleyman Kapısı: Rivayetlere ve efsanelere konu olan tarihi bir kapıdır.
Tarih Kapı: Küçük ama tarihi açıdan önemli geçitlerden biridir.
Demir Kapı: Osmanlı döneminde eklenmiş olup batı yönünde yer alır.
Çermik Kapı: Şehrin doğusunda bulunan bir diğer önemli kapıdır. Her bir kapı, kentin geçmişinde yaşanan savaşların, ticaretin ve kültürel etkileşimlerin canlı birer tanığı.
Tarihçilerin ve arkeologların üzerinde hâlâ tartıştığı konu ise, bu kapıların tam sayısının ne olduğu. Zaman içinde yıkılan, kapatılan veya yeniden açılan girişlerle birlikte sayı değişiyor. İşte bu da Diyarbakır Surlarını daha gizemli kılıyor.
