Havada süzülen, milimetreden bile küçük mikroskobik sensörler; çevreyi izleyebiliyor, veri toplayabiliyor ve analiz yapabiliyor.
Pirinç tanesinden küçük casuslar
İlk aşamada pirinç tanesi büyüklüğünde geliştirilen bu sensörler, artık 0,02 mm³ boyutuna kadar küçültüldü. Bu sayede çıplak gözle görülmeleri neredeyse imkânsız hale geldi. Yalnızca sıcaklık ve nem ölçmekle kalmıyor, aynı zamanda:
-
Ses kaydı yapabiliyor
-
Kimyasal maddeleri algılayabiliyor
-
İnsan vücudundaki değişimleri ölçebiliyor
-
Sürü zekasıyla çalışarak biyolojik izleme yapabiliyor
Kullanım alanları
“Akıllı toz” teknolojisi birçok alanda devrim niteliğinde değişimler getirebilir:
-
Çevre araştırmaları: Hava ve toprak kalitesi ölçümü
-
Madencilik: Yer altı hareketlerinin takibi
-
Tıp: Vücut içi sensörlerle erken teşhis
-
Askeri istihbarat: Görünmeyen gözetim sistemleri
-
Endüstri: Fabrikalarda otomatik kontrol sistemleri
-
Jeomühendislik: Güneş ışığını engellemeye yönelik projeler (tartışmalı)
Stanisław Lem’in öngörüsü
1963’te Polonyalı yazar Stanisław Lem, Yenilmez adlı eserinde gezegen atmosferinde dolaşan, sürü zekâsıyla hareket eden nanobotlardan bahsetmişti. Bugün geliştirilen akıllı toz sistemleri, Lem’in tasvirine ürkütücü derecede yakın görünüyor.
Büyüyen pazar
Interesting Engineering verilerine göre:
-
2022’de pazar değeri: 115 milyon dolar
-
2032 öngörüsü: 400 milyon dolar
Teknoloji devleri Emerson, HP ve tartışmalı projeleriyle bilinen Stardust Solutions, bu alanda öne çıkan firmalar arasında.
Takip mi, teknolojik devrim mi?
Uzmanlara göre akıllı toz, gizlilik ve etik sorunları da beraberinde getirebilir. Çünkü bu sensörler:
-
Gözle görülemiyor
-
Sessizce izleme yapabiliyor
-
Büyük veri toplayabiliyor
Buna rağmen, doğru kullanıldığında çevresel felaketlerin önlenmesinden kanserin erken teşhisine kadar hayat kurtarabilecek bir teknolojiye dönüşme potansiyeli taşıyor.