Teklif, infaz sisteminden noterlik uygulamalarına, trafik suçlarından internet yayınlarına kadar birçok alanda önemli değişiklikler içeriyor.
Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun’da yapılacak değişiklikler, Anayasa Mahkemesi’nin daha önce aldığı iptal kararlarına uyum sağlama amacını taşıyor. Paketle birlikte cezai yaptırımların artırılması, çocuk hükümlülerin daha etkin şekilde rehabilite edilmesi ve dijital mecralarda kişilik haklarının daha güçlü korunması hedefleniyor.
Noterlere Yeni Disiplin Kuralları
Noterlik Kanunu’nda yapılacak değişiklikle, görev ihlali yapan noterlere uyarıdan meslekten ihraç edilmesine kadar çeşitli disiplin cezaları uygulanabilecek. İlk kez suç işleyen ve olumlu sicile sahip noterlere daha hafif yaptırımlar getirilecek. Disiplin soruşturmalarında 3, ceza uygulamalarında 5 yıllık zamanaşımı süresi öngörülüyor. Ayrıca noterlerin ortak hesap işlemleriyle ilgili yükümlülüklerini ihmal etmeleri de cezalandırılacak.
Ceza Yasasında Sertleştirme
Teklif, bazı suçlara yönelik cezaları da yeniden düzenliyor. Suça teşebbüs halinde verilecek hapis cezaları yeniden tanımlanıyor; örneğin ağırlaştırılmış müebbet yerine 14-21 yıl, müebbet yerine ise 10-18 yıl arasında hapis cezası öngörülüyor.
Basit yaralama suçunun ceza alt sınırı 6 aydan başlayacak, kadına karşı işlenmesi halinde 9 ay olacak. Ölümle sonuçlanan yaralama olaylarında ceza 10-14 yıla kadar çıkabilecek.
Tehlikeli araç kullanma, alkollü veya uyuşturucu etkisinde araç kullanma gibi trafik suçlarında hapis cezaları artırılıyor. Hava araçlarında kamu güvenliğini tehlikeye atanlara ise 5 ila 10 yıl arasında ceza verilecek.
Çocuk Hükümlüler İçin Yeni Uygulamalar
Yeni düzenleme ile belirli suçlardan mahkûm olan çocuklar doğrudan eğitimevlerine gönderilecek. 3 yılın altındaki kasıtlı suçlar ve 5 yılın altındaki taksirli suçlarda eğitimevleri öncelikli olacak. Disiplin suçu işleyenler veya kaçanlar ise kapalı cezaevine alınacak.
İnternet Yayınlarında Erişim Düzenlemesi
Dijital yayınlarla ilgili önemli bir adım da pakette yer aldı. Mahkeme kararları doğrultusunda, kişilik hakkı ihlallerinde içerik kaldırma veya erişim engelleme talepleri için sulh ceza hâkimlikleri 24 saat içinde karar verecek. Karara uymayan sosyal medya platformlarına kademeli olarak bant daraltma cezası uygulanacak; 24 saat içinde işlem yapılmazsa yüzde 50, 30 gün içinde içerik kaldırılmazsa yüzde 90 oranında daraltma uygulanabilecek.
İnfaz Sisteminde Esneklik
Yasayla birlikte bazı hükümlüler için cezaevine girmeden cezanın çekilmesini sağlayacak yeni infaz düzenlemeleri geliyor.
- 80 yaş üzeri hükümlüler, 6 yıla kadar olan cezalarını evde geçirebilecek.
- Ağır hasta ve engelli mahkûmlar için de konutta infaz imkânı sağlanacak.
- Yeni doğum yapan kadınlar, 5 yıl ve altındaki hapis cezalarını evde geçirebilecek.
HSK Üyelerine Yeni Düzenleme
Hakimler ve Savcılar Kurulu (HSK) üyelerinin görev süresi sonunda nasıl bir pozisyonda devam edeceği de netleştiriliyor. Görev süresi dolan yüksek yargı üyeleri, eski görevlerine geri dönebilecek veya Danıştay ve Yargıtay üyeliklerine atanabilecek.
Yeni yargı paketinin yasalaşması halinde, birçok alanda vatandaşları doğrudan etkileyen kuralların değişmesi bekleniyor. Meclis’teki görüşmelerin ardından teklifin detaylarının daha da netleşmesi bekleniyor.