Medeniyetlere beşiklik etmiş şehirlerin en büyük özelliği hanlar olduğunu görüyoruz.
Hanları ile meşhur şehirlerden biri de Diyarbakır… Şehrin konaklama merkezi konumunda olması ayrıca hanların inşasını gerekli kılmış.
Eskiden kentlerde konaklama yapısına ‘Han’ denirdi. Günümüzün beş yıldızlı otelleri gibi bir işlevi görürdü.
İpek yolu üzerinden gelen tüccarların uğrak yeri Diyarbakır’dı.
Diyarbakır’daki hanlar, şehrin ulaşımına, ticaret güzergahına göre inşa edilmiş.
Tarihi hanlar veyahut kervansaraylar, kervanların ya da yolcuların güvenle konaklamaları, dinlenmeleri ve ticari faaliyetlerini rahat bir şekilde yapmalarına olanak sağlayacak şekilde inşa edilmiş.
Diyarbakır, ticari ipek yolunun üzerinde olması, kendi döneminde uluslararası ticari faaliyetlerin merkezlerinden biri sayılıyordu.
Hatta Diyarbakır’ın, o dönemde bir borsasının olduğu ve bu borsanın uluslararası ticari faaliyetlere ev sahipliği yaptığı tarihi kayıtlarda geçiyor.
Çifte Han ya da Borsa Hanı… Diyarbakır'ın Sur ilçesinde yer alan tarihî bir handır. Kesin tarihi bilinmeyen hanın on altıncı yüzyıldan kalma Osmanlı devri eseri olduğu anlaşılıyor.
Çifte Han, ilkin çifte olarak düşünülmüş fakat yol açılması sırasında ikincisi yıktırılmış. Yıktıran yine bildiğimiz gibi dönemin CHP’si imiş. Zaten yıkım ve tahribatta üzerlerine yok.
İkinci avlu 1930’lardaki yol yapım çalışmalarında tamamen yıkılmış bulunuyor. Eskiden borsa amaçlı kullanılan han, günümüzde harabe hâlindedir.
Tüm tahribatlara rağmen, on altıncı yüzyıldan günümüze kadar hanın bir kısmı ulaşabilmiş. Bu tarihi hanın elden geçirilmesi, yeni bir işlevle şehre kazandırılması gerekiyor. İlgili kurumlara duyurulur.