Çoğu bakteri, gözle görülmeyecek kadar küçük olup yalnızca mikroskop yardımıyla incelenebilir. Prokaryot hücre yapısına sahip olan bu mikroorganizmalar, genetik materyallerini serbest halde sitoplazmalarında bulundururlar ve bir çekirdekleri yoktur. Dünya üzerindeki hemen hemen her ortamda yaşayabilen bakteriler, toprakta, suda, havada ve hatta insan vücudunda bulunabilir.
Bakteriler, yaşam döngüleri ve metabolizmaları açısından büyük bir çeşitlilik gösterir. Bazı bakteriler insan sağlığına zarar verebilecek hastalıklara neden olurken, bazıları ise yaşam için vazgeçilmez faydalar sağlar. Örneğin, bağırsaklarımızda bulunan probiyotik bakteriler sindirim sistemimizin sağlıklı çalışmasına yardımcı olurken, bazı patojen bakteriler ise enfeksiyonlara yol açabilir. Bunun yanı sıra, bakteriler sanayi, tarım ve gıda sektöründe de önemli roller üstlenir. Yoğurt ve peynir yapımında, antibiyotik üretiminde ve biyolojik atıkların parçalanmasında bakterilerden yararlanılmaktadır.
Bakteriler, yapılarına ve oksijen ihtiyaçlarına göre farklı gruplara ayrılır. Şekillerine göre sınıflandırıldığında, yuvarlak olanlara kok, çubuk şeklinde olanlara basiller, spiral yapıda olanlara ise spirillum adı verilir. Ayrıca, oksijen ihtiyacına göre bakteriler aerob (oksijenli solunum yapanlar) ve anaerob (oksijensiz solunum yapanlar) olmak üzere ikiye ayrılır. Bazı bakteriler ise fakültatif anaerob olup, hem oksijenli hem de oksijensiz ortamda yaşayabilir.
Bakteriler, doğanın dengesinin korunmasında büyük bir rol oynar. Ekosistemde ayrıştırıcı görevi görerek organik maddeleri parçalar ve toprağın verimli hale gelmesini sağlarlar. Bunun yanı sıra, bilim insanları bakteriler üzerinde genetik araştırmalar yaparak biyoteknoloji alanında önemli ilerlemeler kaydetmektedir. Günümüzde bakteriler, ilaç üretiminden çevre temizliğine kadar birçok alanda kullanılmakta ve yaşamın sürdürülebilirliği için kritik bir rol oynamaktadır.